Than mỡ là một loại than đá mang giá trị cao đối với ngành công nghiệp hiện nay. Nhưng không phải ai cũng biết than mỡ là gì? và ứng dụng quan trọng của nó. Tất cả sẽ có trong bài viết dưới đây.

Than mỡ là gì? Ứng dụng quan trọng của than mỡ trong sản xuất than cốc

Than đá được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng, trong các ngành công nghiệp của thế kỷ 21. Trong đó than mỡ được đánh giá mang lại giá trị cao, đặc biệt trong ngành công nghiệp luyện kim. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về đặc điểm, tính chất của loại than này. Vậy than mỡ là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu, nội dung bài viết dưới đây nhé! 

Than mỡ là gì?

Than mỡ hay còn biết đến với tên gọi than bitum, là một trong 4 loại than đá được sử dụng rộng rãi hiện nay. Than mỡ là một loại đá trầm tích, được tạo nên qua quá trình thành đá nép ép nửa biến chất, từ chất liệu than bùn ban đầu. Loại than này tương đối mềm, có chứa các chất tương tự như nhựa đường hay hắc ín. Hàm lượng Cacbon và nhiệt trị của than mỡ được đánh giá cao hơn than nâu, và thấp hơn than anthracite.

Đặc điểm, tính chất của than mỡ

Than mỡ là kết quả từ quá trình bị nén ép của than nâu. Vì vậy nó có thể có màu nâu hoặc màu nâu đen. Trong các vỉa than của chúng, thường có cấu tạo dải rõ ràng sáng màu, cùng các vật chất sẫm màu. Dựa theo cấu tạo phân tầng “ tối, dải sáng màu” hoặc “ sáng, dải tối màu” để có thể nhận diện được địa tầng than.

Than mỡ mang một số đặc điểm, tính chất nổi bật sau đây

• Thành phần chủ yếu: vitrinit, maceral, liptinite
• Hàm lượng Cacbon trong khoảng 60-80%, phần còn lại là nước, lưu huỳnh và hydro
• Bank density: 1346 kg/m3
• Dung trọng trong tự nhiên: 833 kg/m3 
• Giá trị nhiệt cung cấp: 24-35 MJ/kg

Chất lượng khai thác than mỡ ở Việt Nam

Theo nghiên cứu, trữ lượng than mỡ ở Việt Nam rất ít. Những mỏ than mỡ nằm rải rác chủ yếu ở Thái nguyên và các tỉnh vùng Tây Bắc. Tổng trữ lượng than mỡ ước tính chỉ khoảng 13.6 triệu tấn. Điều kiện khai thác tại các mỏ rất khó khăn với quy mô nhỏ. Khai thác quy mô công nghiệp là không thể mà công suất đạt được chỉ khoảng 20-30 nghìn tấn/năm. Bên cạnh đó chất lượng than khai thác chỉ đạt từ thấp đến trung bình. Vì vậy, để đáp ứng nhu cầu sử dụng than mỡ cho các ngành công nghiệp liên quan các nhóm nghiên cứu không ngừng nâng cao chất lượng than mỡ. Hiện nay để đáp ứng nhu cầu sản xuất, nhập khẩu than mỡ đang là một trong những giải pháp được áp dụng.

Ứng dụng của than mỡ

Than mỡ chứa nhiều chất bốc khi cháy cho ngọn lửa dài. Trong môi trường yếm khí, than mỡ có thể tự tạo ra chất kết dính. Chưng than mỡ ở khoảng nhiệt 900-1000 độ C sẽ nhận được:

• Than cốc
• Nhựa than đá: phenol, HC thơm
• NH3 + nước: làm phân đạm
• Khí lò cốc

Trong những sản phẩm tạo ra từ than mỡ thì than cốc là sản phẩm có ý nghĩa quan trọng nhất. Than cốc là nguồn vật liệu quan trọng trong quá trình luyện kim.

Tầm quan trọng của than cốc

Sau quá trình luyện cốc sẽ thu được than cốc từ vật liệu than mỡ ban đầu. Than cốc được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực sản xuất. Trong lò vôi với nhiệt độ trên 900 độ C than cốc xảy ra phản ứng hóa học tạo ra chất khí. Chất khí này có tác dụng nung chảy kim loại hoặc dùng làm nhiên liệu chất lượng cao. Giá trị năng suất tỏa nhiệt lượng của than cốc rất lớn có thể gấp đôi các loại than đá thông thường. Loại than này cũng chứa ít tạp chất hơn các loại than khác nên cho hiệu quả sử dụng cao. 

Than cốc dùng trong ngành luyện kim 

Than cốc dùng làm chất khử trong công nghệ luyện kim từ các quặng sắt. Đây cũng là loại nhiên liệu để phục vụ sản xuất gang, luyện hợp kim và ngành công nghiệp hóa chất. Công nghiệp sản xuất thép là một trong những ngành công nghiệp có tiềm lực kinh tế hàng đầu hiện nay. Than là nguồn vật liệu đầu vào quan trọng để sản xuất thép trên toàn cầu. Có tới 70% sản lượng thép được tạo ra đều cần tới than. 

Với mỗi mục đích sử dụng khác nhau, thì yêu cầu chất lượng than cốc của mỗi ngành cũng khác nhau. Sau đây là một số yêu cầu cụ thể khi sử dụng than cốc:

• Đúc gang: kích thước tối thiểu 60-80mm. Than cốc có kích thước không được nhỏ hơn than cốc lò cao.
• Luyện kim sắt: ưu tiên các cục than cốc nhỏ có kích thước khoảng 10-25mm.
• v.v…

Với những đóng góp to lớn cho ngành công nghiệp, nên than cốc nói riêng và than mỡ nói chung được sử dụng rộng rãi. Trữ lượng sử dụng than cốc bình quân hàng năm ngày càng tăng cao. Như vậy, bài viết trên sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc than mỡ là gì? Và ứng dụng quan trọng của nó. Than mỡ là một nguồn nguyên liệu quan trọng với nhiều ngành công nghiệp đặc biệt là ngành công nghiệp luyện kim. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều đơn vị cung cấp than đá cho doanh nghiệp. Nếu bạn đang tìm cho mình một địa chỉ uy tín – chất lượng – giá tốt thì hãy liên hệ ngay tới Than Hùng Mạnh để được tư vấn cụ thể.

Tác giả bài viết: Vũ Việt Lân

Để tìm hiểu than đốt lò hơi công nghiệp tại đây »»